آمریکا 5 شرکت را با ادعای ارتباط آنها با خطوط کشتیرانی ایران تحریم و شخصیتهایی از سپاه پاسداران را نیز به لیست تحریمی خود اضافه کرد. استرالیا، کرهجنوبی، ژاپن و کانادا نیز موافقت کردند تا تحریمهایی فراتر از مواد قطعنامه1929 علیه ایران اعمال کنند اما تنها چند روز از این اقدامات نگذشته بود که زمزمههای ناکارآمدی سیاست تحریم علیه ایران در رسانههای غربی طنینانداز شد.
سعید جلیلی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان چندی پیش با اشاره به مذاکرات ژنو 2 گفت که در آن مذاکرات ما به غربیها گفتیم اگر سوخت را تامین نکنند، خودمان تولید میکنیم. فراموش نمیکنم لبخندی که برخی از کشورها در مذاکرات موقع شنیدن این حرف درصورتشان نقش بست به این معنا که این کار سختی است و ما نمیتوانیم از عهده آن برآییم. البته درست میگفتند که تولید سوخت 20درصد و تبدیل آن به صفحات سوخت، کار پیچیده و با محاسبات دقیق و مهمی بود. آنها معتقد بودند از روزی که شروع به تولید سوخت و تبدیل آن به صفحات سوخت کردیم ، 2سال طول کشید.
جا دارد همینجا از شهید شهریاری یاد شودکه محاسبات این کار را او انجام داد، بدون اینکه ما بازای آن پولی طلب کند. جمهوری اسلامی ایران به پشتوانه چنین ظرفیتی توانست کمتر از 2سال خودش سوخت را تولید و آن را به صفحات سوخت تبدیل کند و امروز از آن نیز استفاده میکنیم.
البته باید گفت که پس از این نشست بود که محمود احمدینژاد در 19بهمن سال88 دستور شروع غنیسازی 20درصد را به رئیس سازمان انرژی اتمی صادر و 3 روز بعد از آن با حضور ناظران آژانس، ایران، غنیسازی با درجه غنای 20درصد را در تاسیسات نطنز آغاز کرد. حال غربیها به این تحلیل رسیدهاند که ایران توانمندی و امکان دستیابی به پیشرفتهای بیشتر را دارد، از این رو در مذاکرات استانبول با پذیرفتن بخشی از واقعیتهای موجود، برحق مسلم ایران برای دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای تاکید کردند.
سابقه تحریمهای وضع شده علیه جمهوری اسلامی ایران به سالهای اولیه پیروزی انقلاب اسلامی بازمیگردد. آمریکا بعد از اشغال لانه جاسوسی توسط دانشجویان ایرانی و گروگان گرفته شدن دیپلماتهای آمریکایی در سال1358، نخستین رشته از تحریمها را ضد ایران اعمال کرد؛ از جمله اینکه بیشتر معاملات تجاری بین ایران و آمریکا و واردات کالا یا خدمات از ایران به آمریکا، بهصورت مستقیم یا از طریق کشورهای ثالث ممنوع اعلام شد.
با این اوصاف باید گفت اینکه کشوری بخواهد از انرژی هستهای استفاده صلحآمیزکند کاملا قانونی است. مقررات آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز این اجازه را داده است. جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده که آمادگی نظارت برای افزایش اعتمادسازی را دارد اما تحریمکنندگان همچنان برخوردهای سیاسی را ادامه دادهاند. آنها دشمنی خود را از همان روزهای اول پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز کنار نگذاشتهاند. مشکل آنها فقط مربوط به انرژی هستهای نیست و در هر دورهای موضوعی را بهانه میکنند.اگر ما حتی همین امروز همه اختلافنظرها درباره انرژی هستهای را پایان دهیم، قطعا آنها موضوع دیگری را شروع میکنند.